Μαθαίνουμε Excel: Κάνε τα αρχεία Excel σου να ..."αναπνεύσουν"!

Από το χάος των πολύπλοκων συναρτήσεων - σιδηροδρόμων,  στο καθαρό, αναγνώσιμο Excel — χωρίς ούτε μία γραμμή κώδικα.

 

Το Excel που αγαπήσαμε (και φοβηθήκαμε)

Έχουμε όλοι ζήσει τη σκηνή: ανοίγεις ένα παλιό αρχείο, βλέπεις μια φόρμουλα 300 χαρακτήρων, και προσπαθείς να θυμηθείς πώς λειτουργεί — ή ποιος την έγραψε. Κάθε παρενθέση, κάθε nested IF, κάθε SUMPRODUCT είναι σαν ...νάρκη στο χωράφι.

Και να πεις πως δεν ήμασταν εμείς; Εμείς τα φτιάξαμε.

Για χρόνια έχτιζα εργαλεία για επαγγελματίες, freelancers, ομάδες. Με υπομονή, αλλά και με σύγχυση. Η λογική θαμμένη κάτω από layers — εναγωνίως δομημένα με SEARCH, LEFT και ενίοτε τύχη.

Και μετά ήρθαν εκείνες. Χωρίς fanfare. Χωρίς TikTok βίντεο.

Η LET και η LAMBDA.

 

LET — Όταν η σκέψη αποκτά όνομα

Το LET είναι σαν να σου λέει το Excel: «Μπορείς να δώσεις όνομα σε κάθε κομμάτι της σκέψης σου.»

Παράδειγμα από πραγματικό αρχείο που μου έστειλαν με ενθουσιασμό ως “πλήρως αυτοματοποιημένο”:

=IF(A2="VIP", IF(B2>=100000, B2*0.12, IF(B2>=50000, B2*0.08, B2*0.04)), IF(B2>=100000, B2*0.10, IF(B2>=50000, B2*0.06, B2*0.03))) + IF(C2>=0.9, 500, 0)

Δουλεύει. Αλλά αν προσπαθήσεις να το διαβάσεις φωναχτά, χάνεις ανάσα πριν το τρίτο IF. Καμία δομή, καμία σαφήνεια.

Το LET επιτρέπει να “βαφτίσεις” κάθε τμήμα:

=LET(
   isVIP, A2="VIP",
   revenue, B2,
   goal, C2,
   baseBonus, IF(isVIP, 
       IF(revenue>=100000, revenue*0.12, 
          IF(revenue>=50000, revenue*0.08, revenue*0.04)),
       IF(revenue>=100000, revenue*0.10, 
          IF(revenue>=50000, revenue*0.06, revenue*0.03))),
   goalBonus, IF(goal>=0.9, 500, 0),
   baseBonus + goalBonus
)

Ξαφνικά, δεν βλέπεις τύπους. Βλέπεις λογική. Διαβάζεται σαν μικρός αλγόριθμος. Και τροποποιείται χωρίς άγχος.

 

🔹 Γιατί αξίζει το LET:

• Δίνει σαφήνεια: σκέφτεσαι σε στάδια.
• Προσφέρει επιδόσεις: κάθε όνομα υπολογίζεται μία φορά.
• Φέρνει δομή: η συντήρηση γίνεται παιχνιδάκι.

 

LAMBDA — Γράφεις τις δικές σου συναρτήσεις. Τελεία.

Έχεις σκεφτεί ποτέ: “Μακάρι να μπορούσα να φτιάξω δική μου συνάρτηση στο Excel.”

Τώρα μπορείς. Χωρίς VBA. Χωρίς plugins. Χωρίς να ζητήσεις από το IT να «ενεργοποιήσει macros».

Παράδειγμα: κάθε φορά που κάνεις εισαγωγή ονομάτων, πρέπει να τα καθαρίσεις — κεφαλαία, κενά, underscores… Έχεις βαρεθεί να γράφεις:

=PROPER(TRIM(SUBSTITUTE(A2, "_", " ")))

Τώρα, μία φορά:

=LAMBDA(name, PROPER(TRIM(SUBSTITUTE(name, "_", " "))))

Και το σώζεις στον Name Manager ως myProper.

Από δω και πέρα, γράφεις μόνο:

=myProper(A2)

 

🧠 Συνδυασμός LET + LAMBDA:

=LAMBDA(txt,
   LET(
      cleaned, TRIM(SUBSTITUTE(txt, "_", " ")),
      PROPER(cleaned)
   )
)

Σαν να συνθέτεις μια μουσική φράση. Της δίνεις όνομα. Και την τρέχεις ξανά και ξανά.

 

🔹 Γιατί αξίζει το LAMBDA:

• Φτιάχνεις επαναχρησιμοποιούμενες συναρτήσεις
• Κρύβεις πολυπλοκότητα και αποκαλύπτεις μόνο τα απαραίτητα
• Σκέφτεσαι αρθρωτά, όπως σε κάθε σοβαρό project

 

Από το “να δουλεύει” στο “να εμπνέει εμπιστοσύνη”

Το LET και το LAMBDA δεν είναι απλά νέα εργαλεία.

Είναι νέος τρόπος σκέψης.

Βάζουν τη λογική μας σε δομή, σε ονόματα, σε μονάδες που επαναχρησιμοποιούνται. Κάνουν τον πίνακα ένα καμβά σκέψης — όχι μόνο υπολογισμού.

Δεν είναι θέμα ταχύτητας.

Είναι θέμα ηρεμίας. Κατανόησης. Μεταβιβασιμότητας.

Από το “ελπίζω να δουλεύει” στο “ξέρω τι κάνει, και θα το καταλάβει και ο επόμενος.”

 

Τι θα ξαναγράψεις πρώτο;

Δεν χρειάζεται να τα αλλάξεις όλα.

Διάλεξε μία συνάρτηση. Ένα αρχείο που σε στοιχειώνει. Μια “ντροπιαστική” IF. Και ξεκίνα.

Δώσε της όνομα. Κάνε την LAMBDA. Κάνε την δική σου.

Το Excel δεν είναι πλέον ένα απλό φύλλο.

Είναι μια γλώσσα. Και σου ανήκει.

 

Από το χάος στη δομή. Από τον τύπο στην αφήγηση.
Τα λέμε στο επόμενο κελί.